accessibilityaddangle-leftangle-rightarrow-downarrow-leftarrow-rightarrow-upsound-activebookcrossdocumentdownloademailexternalShapeglobeLinkplayremovesearchsharestop-watch

Türkçe - turkiska

İsveç 1995 yılından beri Avrupa Birliği (AB) üyesidir. AB üyesi ülkeler birçok farklı konuda işbirliği yaparlar. İşbirliği yapılan konuların birçoğu günlük yaşamımızı etkileyen konulardır. Burada AB'nin hangi işlerle uğraştığı, AB kararlarının nasıl alındığı ve İsveç'in AB içindeki rolü ilgili kısa ve genel bilgiler verilmiştir. Ayrıca AB'yi nasıl etkileyebileceğiniz de ele alınmıştır.

AB hakkında kısa bilgiler

AB'nin yaptığı işlerin büyük bir bölümü, üye ülkeler arasındaki ticari ilişkileri kolaylaştırmakla ilgilidir. AB işbirliğinde diğer bir AB üyesi ülkeye kolayca seyahat etmek, taşınmak veya öğrenim görmek de amaçlanır. Bugün örneğin AB üyesi ülke vatandaşlarının herhangi bir belirli çalışma veya oturma izni almadan diğer bir AB üyesi ülkede çalışabilmeleri mümkündür. AB üyesi ülkelerinin yarısından fazlasında para birimi olarak avro kullanılmaktadır.

Üye ülkeler

AB'ye üye olan ülkeler AB'ye değişik tarihlerde girmiştir.

1952 Belçika, Fransa, İtalya, Lüksemburg, Hollanda, Almanya

1973 Danimarka, İrlanda

1981 Yunanistan

1986 Portekiz, İspanya

1995 Finlandiya, İsveç, Avusturya

2004 Kıbrıs, Estonya, Letonya, Litvanya, Malta, Polonya, Slovenya, Slovakya, Çek Cumhuriyeti, Macaristan

2007 Bulgaristan, Romanya

2013 Hırvatistan

AB ne yapar?

AB her şeyle meşgul olur mu?

AB'nin meşgul olduğu bir çok konu vardır. Bu konuların bazı örnekleri:

Çevre sorunları. AB, örneğin üye ülkelerin sera etkisi yapan gaz atıklarını ne şekilde azaltacakları ile ilgili hedefler saptamıştır.

Balıkçılık. Üye ülkelere ait sularda ne kadar balık tutulacağına AB karar verir. Bu konuda alınmış kararlar arasında Baltık Denizi'nde tutulacak morina balığı da vardır

Polis işbirliği. AB üyesi ülkelerde görev yapan polis ve savcılar ülkeler arasındaki örneğin uyuşturucu madde kaçakçılığı gibi nitelikli suçlarla mücadele amacıyla birbirleriyle iş birliği yapma hakkına sahiptir.

Bölgesel kalkınma yardımı. AB üyesi ülkeler, AB içinde ülke ve bölgeler arasındaki ekonomik ve sosyal farklılıkları azaltmayı istemektedir. Bu nedenle AB'nin elinde bulunan paraların büyük bölümü bölgesel kalkınma yardımına gitmektedir.

Mülteci politikası. AB'nin, iltica başvurusunun hangi ülke tarafından ele alınacağı da dâhil olmak üzere mültecilere sığınma hakkı tanınması ile ilgili müşterek kuralları vardır.

AB ülkeleri örneğin dış yardım politikası, AB üyesi olmayan ülkelerle olan ticari ilişkiler, tarım sektörüne yapılan yardımlar ve gıda maddeleri ile ilgili konularda da işbirliği yaparlar.

AB'nin yapmadığı işler

Birçok husus üye ülkelerin kendi sorumluluğundadır. Gelir vergileri, sağlık hizmetleri, eğitim, emekli maaşları ve çocuk yardımı bunların bazı örneklerini oluşturur.

AB ne kadara mal olmaktadır?

Tüm üye ülkeler AB'ye her yıl bir bütçe katkısı (üyelik aidatı) öderler. Bütçe katkısı tespit edilirken ilgili ülkenin ekonomik koşulları da esas alınır. İsveç 24-47 milyar kron ödemektedir.

AB'ye toplam olarak bir yılda yaklaşık 1550 milyar kron ödeme yapılır. Bu paraların yaklaşık yüzde 90'i yardım olarak üye ülkelere geri ödenir. Paraların en büyük bölümü örneğin yolların bakım ve onarımını, işgücü piyasası araştırma ve eğitimlerini, tarım sektörünü, kırsal bölgeleri ve balıkçılığı desteklemek amacıyla AB ülkelerindeki bölgelerin kalkınmasına gider. AB ülkelerine örneğin kültürü desteklemek, dış yardım ve polis işbirliği için yaptıkları harcamalar için de para ödenir. Bu yardımların bir çoğunu İsveç de almaktadır.

  • İsveç'in devlet bütçesi yaklaşık 950 milyar krondur.
  • Devlet bütçesinin 24–47 milyarlık bölümü aidat olarak AB'ye ödenir.
  • İsveç'in ödediği bütçe katkısının 10-14 milyarı AB'nin yaptığı çeşitli yardımlarla İsveç'e geri döner.

AB karar verdiği zaman

Avrupa Konseyi – Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi

Avrupa Konseyi AB içindeki işbirliğinde uzun vadede takip edilecek esasları saptar. Bununla birlikte

AB içinde takip edilecek kurallarla ilgili hiç bir karar almaz. Zirve toplantıları yılda dört kez yapılır. Gerektiği takdirde ekstra zirve toplantıları düzenlenmesi mümkündür.

Avrupa Konseyi bir başkan, AB ülkeleri devlet ve hükümet başkanları ve AB Komisyonu başkanından oluşur. Avrupa Konseyi başkanı iki buçuk yıllık bir dönem için seçilir.

AB içinde kararlar ne şekilde alınmaktadır?

İsveç ve diğer üye ülkeler AB'nin yeni kuralları hakkında birlikte karar verirler. Bu, İsveç'in AB'nin alacağı kararlarda etkili olabileceği anlamına gelir. Ancak İsveç bazen alınan istemediği AB kararlarına uymak zorundadır.

İsveç'in ve diğer üye ülkelerin yeni AB kuralları ile ilgili olarak aralarında anlaşmaya varmaları süreci şu şekilde işler:

1. AB Komisyonu yeni bir yasa ile ilgili öneride bulunur

AB Komisyonu'nun görevi yeni yasalarla ilgili önerilerde bulunmaktır. AB Komisyonu'nda tüm üye ülkelerin bir komiseri vardır. Komiserler Birliğin genel menfaatlerini korumak için çalışacak ve mensup oldukları ülkenin temsilcisi olarak hareket etmeyecektir.

2. Önerileri Hükümet ve Parlamento (Riksdagen) ele alır

AB Komisyonu hazırladığı önerileri tüm üye ülkelere yollar. Öneriler İsveç'te Hükümet ve Riksdagen'e gider. Hükümet önerilerle ilgili görüşü hakkında Riksdagen'e bilgi verir ve Riksdagen'in görüşlerini dinler. İsveç'in sözcülüğünü Hükümet yapar.

3. Avrupa Parlamentosu kararları

AB'nin yeni yasaları hakkındaki kararı Avrupa Parlamentosu verir. Üyeleri genel seçimlerle seçilmiştir. Üyelerin 21'si İsveç'te seçilmiş üyelerdir.

Avrupa Parlamentosu konuların büyük bölümü ile ilgili kararları Bakanlar Konseyi ile birlikte alır. Avrupa Parlamentosu bazı konularda karar almaz. Bu husus örneğin AB'nin Ortak Dış ve Güvenlik Politikası konusunda geçerlidir.

4. Bakanlar Konseyi Kararları

İsveç Hükümeti ve AB ülkelerindeki diğer bütün hükümetler AB Bakanlar Konseyi'ne bir bakanla katılırlar AB'nin yeni yasaları hakkında kararı Bakanlar Konseyi verir.

İsveç Hükümeti önerileri önceden İsveç Parlamentosu (Riksdagen) ile ele alarak tartışmıştır

5. Yasanın İsveç'te yürürlük kazanması

Bakanlar Konseyi yeni bir yasayı kabul ettiği zaman İsveç ve diğer üye ülkeler kabul edilen bu yeni yasaya yürürlüğe koyacaktır. İç mevzuatla AB'nin yeni yasalarının uyum içinde olması amacıyla bazen İsveç Parlamentosu'nun yürürlükteki İsveç yasalarında değişiklik yapması gerekebilir. Bunun dışında kabul edilen AB yasaları doğrudan yürürlüğe girer.

Parlamento (Riksdagen) inceler

İsveç Parlamentosunun diğer AB ülkeleri parlamentoları gibi incelemek ve görüşünü bildirmek dışında diğer bir görevi daha vardır. AB bazı konularla ilgili yeni yasa önerilerinde bulunduğu zaman üye ülkelerin parlamentoları bu mevzuata AB düzeyinde gerek olup olmadığını veya ilgili konuda her ülkenin kendisinin düzenlemede bulunmasının daha iyi olacağını gözden geçirecektir. Bu inceleme Komisyonun önerisini tekrar tetkik etmek zorunda kalmasına neden olabilir.

İsveç'in AB kurallarını takip etmemesi halinde ne olur?

Üye ülkelerin AB'nin aldığı kararlarına uymakta olduğunu AB Komisyonu kontrol eder. Komisyon, İsveç'in yasalara uymadığı kanaatine varacak olursa AB Adalet Divanı'nda İsveç aleyhinde dava açabilir.

AB Adalet Divanı'nın dava açılması halinde görevi İsveç'in AB kurallarını ihlal edip etmediğine karar vermektir. AB kurallarının ne şekilde yorumlanacağını sormak için İsveç mahkemeleri de AB Adalet Divanı'na başvurabilir.

İsveç'in veya diğer bir üye ülkenin AB kurallarına uymadığı kanaatine varılması halinde, bu durum AB Komisyonu'na bildirilebilir.

AB Komisyonu

  • Komiserler Birliğin genel menfaatlerini korumak için çalışacak ve mensup oldukları ülkenin temsilcisi olarak hareket etmeyecektir.
  • AB Komisyonu beş yıllık bir dönem için üye ülke hükümetleri tarafından seçilir.
  • Avrupa Parlamentosu'nun AB Komisyonu'nu onaylamış olması gerekmektedir.

Avrupa Parlamentosu

  • Avrupa Parlamentosu seçimleri beş yılda bir yapılır.
  • Her ülkede vatandaşlar kendi üyelerini seçerler.
  • Nüfusu büyük ülkelerin üye sayısı nüfusu küçük ülkelerden daha fazladır.

Bakanlar Konseyi

  • Bakanlar Konseyi'ne hükümette yer alan ele alınacak konudan sorumlu bakan katılır. Örneğin gündem çevre sorunlarıyla ilgilisiyse katılan Çevre Bakanı olur.
  • Ele alınan konuların büyük bir bölümü hakkındaki kararların çoğunluğun oyu ile alınabilmesi mümkündür. Ancak bazı konularla ilgili kararlar için tüm bakanların anlaşmaya varmış olmaları gerekir.

AB Adalet Divanı

  • AB Adalet Divanı'nda her AB ülkesinden bir yargıç görev yapar.
  • Yargıçlar altı yıllık bir dönem için üye ülkelerce seçilir.

AB kararlarında nasıl etkili olunabilir?

AB kararlarında etki sahibi olunmak isteniyorsa, AB'nin ele aldığı konular üzerinde çalışan veya kararlara katılanlarla irtibata geçilebilir.

Avrupa Parlamentosu üyeleri. Avrupa Parlamentosu'nda AB kararları üzerinde etkili olan ve kararlara katılan İsveçli üyeler vardır. İsveçli üyelerin irtibat bilgilerine www.europaparlamentet.se sayfasından ulaşılabilir. İsveç'teki Avrupa Parlamentosu Bilgi Ofisi ile irtibata geçmek de mümkündür. Telefon: 08-562 444 55, E-posta: epstockholm@ep.europa.eu.

İsveç Parlamentosu üyeleri. İsveç'te yasaları İsveç Parlamentosu üyeleri çıkarır ve üyeler Bakanlar Konsey'inde alınacak bir karar öncesinde Hükümete görüşlerini bildirirler. Meclisteki 349 parlamentere ve siyasi partilere ait adresler www.riksdagen.se sayfasında belirtilmiştir.

Hükümette yer alan bakanlar. İsveçli bakanlar yeni AB kurallarıyla ilgili kararların alındığı AB Bakanlar Konseyi toplantılarına katılırlar. Hükümette yer alan tüm bakanların irtibat bilgileri www.regeringen.se adresinde yer alır.

AB Komisyonu. AB Komisyonu çoğunlukla yasa tasarıları hakkında görüş bildirilmesini ister. Bir milyon AB üyesi ülke vatandaşı da bir vatandaş girişiminde bulunarak Komisyon'a yasa önerisi çağrısında bulunabilir. İsveç'teki AB Komisyonu Temsilciliği ile temasa geçmek mümkündür. Telefon: 08-562 444 11
E-posta: comm-rep-se@ec.europa.eu. Web adresi: ec.europa.eu/sweden/about-us/contact_sv.

Örgütler. Örgütlerin birçoğu AB'yi etkilemek için Avrupa düzeyinde işbirliği yaparlar.

AB’nin kısa olarak tarihçesi

Altı ülkeden ... ülkeye

AB bugün birlikte yaklaşık 447 milyon nüfusa sahip 27 ülkeden oluşmaktadır. AB'ye aralarında Sırbistan ve Türkiye'nin de bulunduğu diğer birçok ülke daha üye olmayı istemektedir.

O zaman acaba Avrupa'daki ülkeler neden iş birliği yapmaya başlamıştır? İkinci Dünya Savaşından hemen sonra birçok ülke yeni savaşlar çıkmasını engellemeyi istemiş ve bu nedenle altı ülke 1952 yılında Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu'nu kurmuştur. Ülkeler savaş endüstrisinin önemli ham maddeleri olan kömür ve çelik üretiminin sorumluluğunu birlikte üstlenecek ve belirli bir ülkenin yeniden silahlanmaya başlamasını engellemiş olacaklardı. AB'nin oluşumu için ilk adım bu şekilde atılmıştır.

Ülkeler arasındaki işbirliği kapsamına 1958 yılında diğer başka ürünler, hizmetler ve sermaye de alınmıştır. Bir kaç yıl sonra tüm bu iş birliğine AET ( Avrupa Ekonomik Topluluğu) denmeye başlanmıştır. Zaman içinde AET'nin görevleri arasına çevre sorunları, tarım ve nakliyat dahil diğer başka konular da eklenmiştir. AET 1993 yılında AB (Avrupa Birliği) olmuştur. Ülkelerin bundan sonra örneğin dış politika alanında birlikte hareket etmeleri mümkün olmuştur. Geçen zaman içinde AB'ye 16 ülke daha üye olmuştur. Bu ise Birlik içindeki işbirliğinin yapısını etkilemiştir.