accessibilityaddangle-leftangle-rightarrow-downarrow-leftarrow-rightarrow-upsound-activebookcrossdocumentdownloademailexternalShapeglobeLinkplayremovesearchsharestop-watch

Polski - polska

Szwecja jest członkiem Unii Europejskiej (UE) od roku 1995. Państwa UE współpracują w różnych sprawach, i wiele z tych spraw wywiera wpływ na nasze życie codzienne. Tu przedstawiamy krótki przegląd tego, czym UE się zajmuje, jak UE podejmuje uchwały, oraz rolę Szwe­cji w UE. W przeglądzie poruszane są też możliwości wywierania wpływu na UE.

Krótko o UE

Znaczna część pracy UE dotyczy ułatwiania handlu między państwami członkowskimi UE. Współpraca UE również zmierza do tego, aby można było z łatwością podróżować, przeprowadzić się do innego kraju UE lub w takim kraju studiować. Obecnie obywatele UE mogą na przykład pracować w innym kraju UE bez specjalnego zezwolenia na pracę lub pobyt. Ponad połowę krajów UE ma euro jako walutę.

Państwa członkowskie

Państwa członkowskie UE wstąpiły do Unii w różnych czasach:

1952 r.: Belgia, Francja, Włochy, Luksemburg, Holandia, Niemcy

1973 r.: Dania, Irlandia

1981 r.: Grecja

1986 r.: Portugalia, Hiszpania

1995 r.: Finlandia, Szwecja, Austria

2004 r.: Cypr, Estonia, Łotwa, Litwa, Malta, Polska, Słowenia, Słowacja, Czechy, Węgry

2007 r.: Bułgaria, Rumunia

2013 r.: Chorwacja

Co czyni UE?

Czy UE zajmuje się wszystkimi sprawami?

UE zajmuje się wieloma sprawami. Oto kilka przykładów:

Sprawy środowiska. UE na przykład ustaliła cele postępowania, jak państwa członkowskie mają zmniejszyć swoje emisje gazów cieplar­nianych.

Rybołówstwo. UE decyduje o tym, ile ryb wolno wyłowić w wodach państw członkowskich. Dotyczy to m.in. dorsza w Bałtyku.

Współpraca policyjna. Policjanci i prokuratorzy państw UE mają prawo współpracować w celu zwalczania ciężkiej przestępczości między krajami, na przykład przemytu narkotyków.

Wsparcie regionalne. Państwa UE chcą zmniejszyć różnice i socjalne między krajami i regionami UE. Dlatego przeznacza się wielką część pieniędzy UE na wsparcie regionalne.

Polityka dotycząca uchodźców. UE ma wspólne przepisy o azylu dla uchodźców, między innymi o tym, który kraj ma rozpatrzyć podanie o azyl.

Państwa UE współpracują również w dziedzinach polityki pomocy wza­-jemnej, handlu z krajami poza UE, wsparcia rolnictwa oraz spraw żywności.

Tym nie zajmuje się UE

Państwa członkowskie same odpowiadają za cały szereg spraw. Przykła­dami tego są podatki dochodowe, służba zdrowia, szkoła oraz emery­tury i dodatki na dzieci.

Ile kosztuje UE?

Wszystkie państwa członkowie uiszczają co roku opłatę na rzecz UE. Podstawą opłaty są m.in. warunki ekononiczne danego kraju. Szwecja płaci 24 - 47 miliardów koron.

Ogólnie biorąc UE ściąga około 1550 miliardów koron w ciągu roku. Około 90 procent tych pieniędzy wraca do państw członkowskich w po­staci wsparcia. Najwięcej przeznacza się na rozwój rejonów w państ­wach EU, na przykład na polepszenie dróg, na wsparcie badań nauko­wych oraz wykształcenia na rynku pracy, na wsparcie rolnictwa, wsi i rybołówstwa. Ale pieniądze idą na przykład też na wsparcie, na pomoc kulturalną i na współpracę policyjną. Szwecji przypada w udziale większość form wsparcia.

  • Budżet państwowy Szwecji wynosi ok. 950 miliardów koron.
  • 24 - 47 miliardów koron z budżetu państwo­wego idzie na opłatę dla UE.
  • Szwecja otrzymuje z powrotem 10 - 14 mili­ardów koron w postaci różnego rodzaju wsparcia z UE.

Gdy UE decyduje

Rada Europejska - spotkanie na szczycie przywódców państw UE

Rada Europejska nakreśla wytyczne dla współpracy UE na dłuższą metę ale ne podejmuje uchawał o przepisach UE. Spotkania na szczycie od­bywają się cztery razy każdego roku. W razie potrzeby można zorga­nizować dodatkowe spotkania na szczycie.

W skład Rady Europejskiej wchodzą przewodniczący, głowy państw i rządów państw UE oraz przewodniczący Komisji Europejskiej. Rada Euro­pejska wybiera swego przewodniczącego na okres dwu i pół roku.

Jakie jest postępowanie gdy UE decyduje?

Szwecja i inne państwa członkowskie decydują wspólnie o nowych prze­pisach UE. Oznacza to, że Szwecja może wywierać wpływ na decyzje UE, ale w niektórych wypadkach Szwecja musi też dostosowywać się do ta­kich decy­zji UE, jakich Szwecja nie chce.

Tak się dzieje, gdy Szwecja i inne państwa członkowskie dochodzą do porozumienia co do nowych przepisów UE:

1. Komisja UE przedstawia projekt nowej ustawy

Zadanie Komisji UE polega na przedstawianiu projektów nowych ustaw. Każde państwo członkowskie ma jednego członka w Komisji. Komisarze winni dbać o dobro całej Unii Europejskiej, a nie są przedstawi­cielami swoich krajów.

2. Rząd i parlament zajmują stanowisko

Komisja UE wysyła swoje propozycje do wszystkich państw członkow­skich. W Szwecji propozycje te kierowane są do Rządu i Parlamentu. Rząd informuje parlament o swoim stanowisku od­nośnie propozycji i przyjmuje poglądy parlamentu. Oto Rząd wystę­puje w imieniu Szwecji.

3. Parlament Europejski uchwala

Parlament Europejski bierze udział w uchwałach, gdy chodzi o nowe ustawy UE. Jego członkowie wybrani są w wyborach powszechnych, i 21 z nich jest wybranych w Szwecji.

Parlament Europejski uchwala wraz z Radą Ministrów w większości spraw. W niektórych sprawach Parlament Europejski nie de­cyduje. Dotyczy to na przykład polityki zagranicznej i bezpieczeństwa UE.

4. Rada Ministrów uchwala

Rząd Szwecji i wszystkie inne rządy państw UE, każdy reprezentowany przez jednego ministra, biorą udział w Radzie Ministrów UE. Rada Ministrów uchwala nowe ustawy UE.

Rząd Szwecji naprzód przedyskutował propozycje z parlamentem.

5. Szwecja przeprowadza ustawę

Gdy Rada Ministrów już uchwalił wprowadzenie nowej ustawy, Szwecja i inne państwa członkowie winny ustawę tę wprowadzić. Czasami potrzeb­ne jest, aby parla­ment wprowadził zmiany w szwedzkich ustawach po to, by ustawy te były zgodne z nowymi ustawami UE. W innych wypad­kach obowiązują od razu ustawy UE.

Parlament sprawdza

Oprócz sprawdzania i przedstawiania Rządowi poglądów, parlament - tak samo jak parlamenty innych państw UE - ma również inne zada­nie. Gdy UE przedstawia projekty nowych ustaw w niektórych dziedzinach, parlamenty państw członkowskich winny sprawdzać, czy dane przepisy są konieczne na poziomie UE czy też byłoby lepiej, gdyby każde pań­stwo oddzielnie decydowało o przepisach. Sprawdzanie może doprowa­dzić do tego, by Komisja ponownie rozpatrzyła swój projekt.

Co się stanie w wypadku, gdy Szwecja nie dostosowuje się do prze­pisów UE?

Komisja UE kontroluje, czy państwa dostosowują się do ustaw, które UE uchwaliła. Jeżeli Komisja uważa, że Szwecja nie dostosowuje się do ustaw, Komisja może zaskarżyć Szwecję do Trybunału UE.

W takim wypadku zadanie Trybunału UE polega na rozstrzygnięciu, czy Szwecja złamała przepisy UE. Szwedzkie sądy mogą też zwracać się do Trybunału UE w kwestiach dotyczących interpretacji przepisów UE.

Jeżeli się uważa, że Szwecja lub inne państwo członkowie nie dosto­so­wuje się do przepisów UE, można to zgłosić do Komisji UE.

Komisja UE

  • Komisarze winni dbać o dobro całej UE a nie są przed­stawicielami swoich krajów.
  • Komisję UE wybierają - na okres pięciu lat - rządy państw członkowskich.
  • Parlament Europejski winien zatwierdzić Komisję UE.

Parlament Europejski

  • Co pięć lat odbywają się wybory na Parlament Europejski.
  • Obywatele każdego kraju głosują na swoich członków Parlamentu.
  • Kraje o wielkiej liczbie mieszkańców mają więcej przedstawi­cieli niż kraje o małej liczbie mieszkańców.

Rada Ministrów

  • Minister, odpowiedzialny za daną kwestię, bierze udział w Radzie Ministrów. Jeżeli na przykład chodzi o sprawy środo­wiska, to udział bierze minister ochrony środowiska.
  • W większości kwestii Rada Ministrów może uchwalić, gdy więk­szość popiera projekt. W niektórych kwestiach wszyscy minist­rowie muszą zgadzać się co do podjęcia uchwały.

Trybunał UE

  • Jeden sędzia z każdego państwa UE wchodzi w skład Trybunału UE.
  • Sędziowie wybierani są przez rządy państw członkowskich na okres sześciu lat.

Jak się wywiera wpływ na UE?

 

Jeżeli się chce wywierać wpływ na decyzje w UE, należy skontakto­wać się z kimś z tych, którzy zajmują się sprawami UE lub w tych sprawach decyduje.

Członkowie Parlamentu Europejskiego. Są szwedzcy członkowie Par­la­mentu Europejskiego, którzy biorą udział w uchwałach UE i na nie wywierają wpływ. Dane dotyczące kontaktów z nimi można zna­leźć na www.europaparlamentet.se. Można również skontaktować się z biurem informacji Parlamentu Europejskiego w Szwecji, numer telefonu 08-562 444 55, e-mail: epstockholm@ep.europa.eu.

Członkowie parlamentu. Członkowie szwedzkiego parlamentu uchwa­lają ustawy w Szwecji i przedstawiają Rządowi poglądy przed uchwałami w Radzie Ministrów. Na www.riksdagen.se można znaleźć adresy wszystkich 349 członków oraz partii politycznych w parla­mencie.

Ministrowie w Rządzie. Szwedzcy ministrowie biorą udział w spot­ka­niach ministrów UE, podczas których uchwalają nowe przepisy UE. Na www.regeringen.se można znaleźć dane kontaktowe do wszystkich ministrów Rządu.

Komisja UE. Komisja UE często chce otrzymywać poglądy na projek­ty ustaw. Milion obywateli UE może też w ramach inicjatywy obywatel­skiej prosić Komisję o przedstawienie projektów ustaw. Można skontaktować się z Biurem Komisji EU w Szwecji, numer telefonu:08-562 444 11, e-mail: comm-rep-se@ec.europa.eu. Adres na webie: ec.europa.eu/sweden/about-us/contact_sv.

Organizacje. Wiele organizacji współpracuje na poziomie europej­skim w celu wywierania wpływu na UE.

Krótko o historii UE

Od sześciu krajów do...

UE obejmuje dzisiaj 27 krajów, które razem mają około 447 milionów mieszkańców. Więcej krajów chce uzyskać status członkowski, między innymi Serbia i Turcja.

Dlaczego kraje Europy zaczęły współpracować? Krótko po drugiej wojnie światowej wiele krajów chciało zapobie­gać nowym wojnom. Dlatego w 1952 r. sześć krajów utworzyło Euro­pejską Wspólnotę Węgla i Stali. Kraje te miały wspólnie odpowia­dać za produkcję węgla i stali, które były ważnymi surowcami w przemyśle wojennym. W ten sposób miały one unikać nowego zbro­jenia ze strony któregoś pojedyńczego kraju. Był to pierwszy krok utwo­rze­nia UE.

W 1958 r. współpraca rozszerzyła się również na inne produkty, na usługi i kapitały. W parę lat później cała współpraca otrzymała nazwę WE, Wspólnoty Europejskie. Z czasem zadaniami dla WE zosta­ły środowisko, rolnictwo i transporty. W 1993 r. WE została UE - Unią Europejską. Wtedy umożliwiono krajom na przykład wspólne postępowanie w sprawach polityki zagranicznej. Od tego czasu jeszcze 16 innych krajów uzyskało członkowstwo UE, co wywiera wpływ na formę i tryb współpracy.